یکی از رهبران قیام تنباکو

آیت‌الله ملا محمد باقر فشارکی فرزند ملا محمدجعفر (معروف به ملاجعفر دوم و داماد ملاصالح مازندرانی) فرزند ملایوسف فرزند ملا محمدجعفر ویری کوهپایه ای (ملاجعفر اول مدفون در کوهپایه) ،یکی از علما و مدرسین بزرگ دارالعلم اصفهان بود.

وی در سال 1212 شمسی در زادگاهش فشارک اصفهان بدنیا آمد و پس از طی مقدمات علوم، سال‌ها از محضر اعلام اصفهان مخصوصا شیخ محمدباقر فرزند صاحب حاشیه استفاده نمود تا خود به مقام اجتهاد رسید.

 

 

مرحوم فشارکی از اساتید بزرگ اعلام اصفهان بود و افاضلی از محضر او به مقام اجتهاد و استادی رسیدند. معظم‌له در مسجد محله نو اصفهان اقامه جماعت داشت و سالها دراین محل مردم را ارشاد می‌نمود.

 نوشته‌اند آن مرحوم برای اولین‌بار در شب‌های جمعه مراسم دعا و احیاء را در تخت فولاد برقرار نمود که تا بحال ادامه دارد.

 همسر وی بیگم جان دختر مرحوم آیة الله حاج میرسید محمد موسوی خوانساری (چارسوقی) است (برادر بزرگ علامه صاحب روضات)

منزل ایشان هنوز در محله چهارسوق کوچک اصفهان وجود دارد که البته بین وراث تقسیم شده است.

 فرزند وی شیخ محمدمهدی فشارکی مشهور به میرزا آقا از علمای اخیار بود که در سال 1340 ق وفات نمود.

شهرت این دانشمند بزرگوار به جهت آثار مهم اوست که قریب سی جلد کتب مهمه در علوم مختلف تدوین نمود که اهم آنها عبارتند از:

عنوان الکلام(شرح دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان)، ذخیرة العباد، تنزیه المؤمنین، آداب الشریعه (آداب و دستورات زندگی مشتمل بر 14 باب)، آداب نماز شب، سبب فقر و غنی، رساله‌ای در غنی، رساله معرفت، اربعین ( در شرح چهل حدیث)، چند عشریه (مربوط به دهه اول و دوم وسوم محرم و دهه آخر صفر) ،ذخیرة المعاد (در اصول دین) ،حاشیه قوانین، حاشیه لمعه، حاشیه فرائد، حاشیه متاجر، رسائلی در طهارة و صوم و صلوة و خمس و زکوة و - -"

ایشان از رهبران قیام تنباکو در اصفهان بودند.

این نویسنده توانا سرانجام در شب یکشنبه 26 رجب 1314قمری 1275 شمسی در اصفهان وفات نمود و جنب قبر محقق خوانساری در تکیه خوانساریهای تخت فولاد مدفون شد.

استاد همایی پس از اقرار به درجه عالی فقاهت و پختگی تقریر و انشاء علامه فشارکی راجع بوی مینویسد: بزرگترین قضات عدلیه فعلی ما از فهم دقایق احکام و نوشته های قضایی او عاجزند تا به انشاء و تقریر آن چه رسد.

 به نقل از آیة الله حاج شیخ حیدر علی محقق:

یکی دیگر ازشخصیتهای بزرگ اصفهان مرحوم جهانگیر خان قشقایی است. ایشان هم مرد فوق العاده ای بوده است. مرحوم آخوند کاشی در برابر ایشان اظهار کوچکی می کرده است.

این دو بزرگوار نسبت کوشه گیر و منزوی بوده اند. یک وقتی مرحوم آخوند به جهانگیر خان می گوید:

امشب شب قدر است چه خوب است برویم به یکی ازمجالس موٌمنین و در دعا و مناجات شرکت کنیم.

مرحوم جهانگیرخان می پذیرد.

بنا می گذارند که مجلس آخوند ملا محمد باقر فشارکی که از علمای بزرگ اصفهان بوده است شرکت کنند. شب که فرا می رسد عبا را بر سر می کشند و به طور ناشناس وارد مجلس می شوند و در گوشه ای می نشینند.

 مرحوم فشارکی خطاب به مردم می گوید:

(صفات رذیله را از خود دور کنید تا شایستگی فیوضات پروردگار را پیدا کنید.)

برای آماده کردن مردم جهت توبه و انابه داستانی را نقل می کند:

(جوان کنّاسی دلباخته خانمی می شود که ازحمام بیرون آمده است و راهی منزل خویش است.

خانم روحیه جوان را احساس می کند. او را به درون منزل راه می دهد. وقتی که جوان وارد می شود آیینه ای به دستش می دهد تا این که جوان خود را در آیینه ببیند!

جوان همین که نظر به آیینه می افکند سر و صورت و لباس کثیف خود را می بیند احساس شرمندگی می نماید و آیینه را به کناری می گذارد و از منزل بیرون می رود.

خانم علت این دگرگونی حال را از جوان می پرسد.

جوان پاسخ می دهد: به دور از انصاف است که من با این آلودگی در کنار تو بنشینم!)

مرحوم فشارکی وقتی این داستان را نقل می کند این دو بزرگوار به شدّت گریه می کنند و تحت تأثیر قرار می گیرند.

بله این نشانه صفای دل و پاکی درون است. (1)