مقاله: مهندسی فرهنگ اصول و فرایند

چکیده: دستیابی به اجماع مفهومی از مهم ترین معضلات تولید علم در عرصه مقولات انسانی است و پس از آن حصول توافق در مورد چگونگی حل مسائل، تنگنایی جدی برای متفکران و تحلیلگران از یک سو و سیاست مداران و دولتمردان از سوی دیگر است. تلاش برای رفع موانع نظری در قالب شفاف سازی مفاهیم و ترسیم اصول و فرایند حل مسائل گامی جدی در این مسیر دشوار محسوب می گردد. مقاله حاضر با عنایت به این موارد کوشش نموده است اصول و فرایند مهندسی فرهنگ را تشریح نماید.  

ادامه مطلب ...

مقاله:اصول گرایی و تحول

چکیده: هرچه تحلیلهای مفهومی عمیق تر پردازش و بیان گردند، صبغه ای فلسفی می یابند و زمانی که توانایی بیش از این بیابند، در صورتی «اعتقادی» جلوه گر می شوند. اصول گرایی از مفاهیم مهم در تبیین ماهیت و جهت گیریهای انقلاب و نظام اسلامی محسوب می گردد که نیازمند تامل و تفکر است. در این مقاله با رویکردی متفاوت، این مفهوم ریشه یابی و تحلیل گردیده است که براساس توضیح پیش گفته می توان آن را تحلیلی فلسفی ــ اعتقادی از اصول گرایی دانست.  

ادامه مطلب ...

مقاله:تساهل و تسامح از زاویه ای دیگر

چکیده: مقاله‌ با اعتراض‌ به‌ متدلوژی‌ انفعالی‌ در بحث‌ از مفهوم‌ «تسامح» آغاز شده‌ و «نظریة‌ تولرانس» را پاسخی‌ لیبرالی‌ و غربی‌ به‌ مشکلی‌ اروپایی‌ و مسیحی‌ می‌خواند و بتفصیل‌ توضیح‌ می‌دهد که‌ نه‌ مسئله‌ جامعة‌ اسلامی‌ ما، عیناً‌ مسئلة‌ جامعة‌ مسیحی‌ اروپا در سده‌های‌ پیشین‌ یا کنونی‌ است‌ و نه‌ مدارای‌ اسلامی، تولرانس‌ غربی‌ است. سپس‌ اثبات‌ می‌کند که‌ بدون‌ نیاز به‌ تولرانس‌ و سهل‌انگاری‌ و نسبی‌گرایی، و ضمن‌ حفظ‌ ایمان‌ و یقین‌ و حساسیت‌ و غیرت‌ دینی، می‌توان‌ با سایرین‌ مدارا کرد و خشونت‌ را صرفاً‌ در موارد اضطراری‌ اعمال‌ نمود.  

ادامه مطلب ...

مقاله:جایگاه تربیت در اندیشه سیاسى امام خمینى رحمه‏ الله

(1)درآمد
اگر تربیت را «فراهم کردن زمینه‏ها و عوامل شکوفایى و فعلیت یافتن استعدادهاى بشرى در جهت رشد و کمال»
(2) تعریف کنیم، و اگر سیاست را به معناى «کانون قدرت، حکومت و دولت» تلقّى نماییم،(3) رابطه این دو، در عینیّت زندگى اجتماعى بشر، از مسائل و دغدغه‏هاى همیشگى متفکران و اندیشمندان بوده است.
از زمانى که نخستین نظریه پردازان سیاست و تربیت به تأمّل و کاوش نظرى در باب رابطه این دو مقوله پرداخته‏اند، تا امروز که در صحنه عملى سیاست، قدرت‏ها و دولت‏ها ـ به خصوص قدرت‏هاى بزرگ و صحنه گردانان اصلى سیاست جهانى ـ بدون پایبندى جدّى و حقیقى به معیارهاى اخلاقى و اهداف تربیتى، به یکّه تازى خود ادامه داده‏اند.
توجه نخبگان و مصلحان همواره به این نکته معطوف بوده است که چگونه مى‏توان زمام قدرت و سیاست را به دست اخلاق و فضیلت سپرد. افلاطون، نخستین متفکرى است که به تأثیر این دو مقوله توجه کرده است
(4) و پس از او متفکرانى که در طراحى مدینه فاضله و نمونه آرمانى و اعلاى جامعه بشرى نظریه‏پردازى کرده‏اند، در صدد چاره اندیشى
1. عضو هیئت علمى پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى.
2. فلسفه تعلیم و تربیت، ج 1، ص 366.
3. مسائل اساسى علم سیاست، ص 66.
4. فلسفه تعلیم و تربیت، ج 1، ص 167.(303)  
ادامه مطلب ...

مقاله: انقلاب اسلامی، تحجر و سنت

انقلاب، به‌ عنوان‌ راهکاری‌ سریع‌ برای‌ ایجاد تحولی‌ بنیادین‌ و همه‌جانبه‌ در ساختار سیاسی‌ جامعه، از ویژگی‌هایی‌ برخوردار است‌ که‌ مهم‌ترین‌ آن‌ «شالوده‌شکنی» است. شالوده‌شکنی‌ به‌ معنی‌ درهم‌ ریختن‌ نُرم‌ها، نمادها، نهادها و ساختارهای‌ حاکم‌ بر یک‌ جامعه، شرط‌ لازم‌ و ضرور شکل‌گیری‌ یک‌ انقلاب‌ پیروز است. در هر انقلابی، گستره، عمق‌ و عرصه‌های‌ این‌ شالوده‌شکنی، متفاوت‌ است. در برخی‌ انقلاب‌ها، تنها شالوده‌های‌ سیاسی‌ و ساختار نظم‌ حاکم‌ بر جامعه‌ دچار تحول‌ و دگرگونی‌ می‌شود، ولی‌ برخی‌ انقلاب‌ها، عرصه‌های‌ فرهنگی، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ را هم‌ در معرض‌ تحول‌ عمیق‌ قرار داده، و شالوده‌شکنی‌ را به‌ این‌ عرصه‌ها هم‌ گسترش‌ می‌دهند.
 
ادامه مطلب ...