*اراده برگرفته از قدرت الهی چه ویژگیهایی دارد و آیا همراهی خانواده سیدالشهداء تا آخرین قدم در مسیر الهی قیام ایشان میتواند مصداقی برای این امر باشد؟
نگاه توحیدی به نظام هستی و جایگاه ارتباط انسان با خداوند متعال مهمترین موضوعی است که در حرکت امام حسین (ع) به همراه خانواده دیده میشود و همین رویکرد نشان دهنده اراده برگرفته از قدرت الهی است زیراامام حسین (ع) با تمام هستی خود برای نجات انسانها بپا خواستند.
در حقیقت انسان در مسیر دستیابی به خلافت الهی باید از فراز و نشیبهایی عبور میکند که نیاز به استقامت و پایداری بر سر آرمانها و ارزشها و در این رویکرد این مهم به عرصه ظهور رسیده است؛ البته این روش و سنت درهمه معصومین (ع) وجود داشته است ولی در حرکت حضرت سیدالشهداء (ع) به بالاترین حد خودرسید.
خانواده حضرت سیدالشهداء نیز با این نگرش در قیام عاشورا حضور داشتند بدین جهت حضرت زینب (س) همه آنچه را که در واقعه کربلا رخ داده را در یک بستر تعالی تبیین میکنند و زیبایی همه مسیر کربلارا از این جهت که ایجاد کننده زمینه رشد و تعالی است، پسندیده میدانند؛ لذا وجه تمایز نگرش امامحسین (ع) با نگرشهای دنیوی مربوط به نگاه عمیق به حیات انسان است که آن زندگی بستری برای دستیابی به حیات اخروی است.
*در واقعه کربلا فداکاریهای مختلفی از سوی یاران حضرت سیدالشهداء (ع) صورت گرفت؛ آیا این فداکاریها دارای پشتوانه مفهمومی و مصداقهای قرآنی است؟
کلمه فداکاری را افرادی به کار میبرند که در این واقعه حضور نداشتهاند زیرا امامحسین (ع) و یارانشان ایجاد زمینه بیداری و آگاهی افراد و مقابله با طاغوت را فداکاری نمیدانند بلکه معامله معنوی ارزشمندی در قبال دادن جان و هستی خودشان جهت دستیابی به یک مفهوم بالاتری میدانند.
باید گفت که در آیات قرآن کریم خدای متعال خریدار جان و مال مومنینی است که در راه احیاء حق و دفاع از حقیقت به ظاهر جان و مال خود را از دست میدهند ولی در باطن چیزی ارزشمندی دریافت میکنند که فراتراز نعمتهای بهشتیبوده و آن صرفا رضایت الهی است.
حضرت سیدالشهداء (ع) در روز عاشورا در مقام شکر قرار دارند و کسانی که در این مسیر حرکت میکنند نگاهشان این است که با این دیدگاه برترین دستاورد برای یکموجود در نظام هستی را بدست میآورند که رضایت الهی و مقامی والا است.
* «رحمت الله واسعه» صفتی است که برایحضرت سیدالشهداء (ع) بکار برده میشود، آیا این رحمت الهی فقط شامل حال مسلمانان میشود یا غیر مسلمانان نیز از این موهبت بهرهمند میشوند؟
امام حسین (ع) باب گسترده رحمت الهی است و میتوانصفت «رحمتاللهواسعه» را از جهات مختلفتبیین کرد زیرا رحمت الهی مقامی است که در قبال ایثار و فداکاری میتوان از آن بهره برد.
رحمت الهی دارای بعد فکری است و با کمی تامل در جریان واقعه کربلا و آموختن درسهایی از این نهضت بزرگمی توان به بصیرت و آگاهی رسید که البته امامحسین (ع) نیز با قیام خود همین مفهوم را برای حرکت اجتماعی آگاهانه تبیین کردند.
معنای صفت رحمتاللهواسعه در ابعاد دیگر موجب شفاعت است و هر کسی به تناسب شایستگی و ظرفیت خود میتواند از این واسطه فیض الهی که با اذن خداوند متعال ایجاد شده بهرهمند شود. باید تاکید کرد که این باب فیض الهی اختصاص به مسلمانان ندارد و مرزبندیهای آن فراتر از مذهب و دین است لذا هر کسی بتواند رابطه عمیقی با حضرتسیدالشهداء (ع) برقرار کند حتما به دستاوردهای بزرگی میرسد و از نظر اعتقادی و باورهای دینی به مرام امامحسین (ع) نزدیکتر میشود.
*در قیام عاشورا جلوههای مختلفی از ایستادگی بروز و ظهور کرد، این مهم نشان دهنده کدام مبنا و رویکرد دینی است؟
حضرتسیدالشهداء (ع) در کربلا میفرمایند: «هیهاتمنالذلة» و این مفهوم در حقیقت بیان گویای عزت، اصل دین اسلام و اعتقاد توحیدی است زیرا تبلیغات دنیوی و پیوندهای ظالمانهای که انسانها میپذیرند و به صورت منفعلانه در برابرش تسلیم میشود را از بین میبرد و تسلیم در برابر خداوند نشان میدهد.
در روز عاشورا تمام حرکتهای امامحسین (ع) نمادی از عزت مداری بود زیرا تن به بعیت با ظالم نمیدهند و حاضر نشدند ذلیلانه کشتهشوند و تا آخرین قطره خون ایستادگی کردند و بعد نیز خانواده ایشان گرچه اسارت ظاهری را تحمل میکنند ولیتنبهاسارتمعنوینمیدهند و در حقیقت این کاروان آزادی بخش در جریان اسارت اقدام به آگاهی مردم میکنند کهخطبه امام سجاد (ع) در شام و بیداری مردم بعد از شنیدن سخنان ایشان، مصداقی از این امر محسوب میشود.
*آرمانگرایی و آرمانخواهی حضرت سیدالشهدا (ع) در قیام کربلا چه معنایی دارد و نسبت به این تعریف آیا میتوان برای شیعیان نیز مختصات و ابعاد جدیدی از آرمانخواهی تعریف کرد؟
در حقیقت امام حسین (ع) بنا به تعبیر خودشان درصدد اصلاح امت بودند و این هدف نیز از جمله آرمانهای پیامبر رحمت (ص) و دیگر انبیاء الهی بوده است.
آرمانگرایی و آرمانخواهی حضرت سیدالشهدا (ع) کاملا قابل دستیابی بوده وغایتی است که درمسیرش گام برداشتند زیرا قبل از ایشان نیز پدر و جد بزرگوارشان در راستای تحقق این مهم تلاشهای بسیاری کردند اما قالب و چهارچوب حرکت اجتماعی و آرمانگراییامامحسین (ع) در زمانی رخ میدهد که اقتضاء شهادت طلبی وجود دارد. برخلاف اینکه برخی تصور میکردند اقدام امام حسین (ع) نسنجیده بود ولی تاریخ نشان داد که حرکت ایشان موجب احیاء اسلام و استمرار حرکت پیامبر اکرم (ص) بوده است.
بنابراین آنچه موجب شده امروزه در جهان پرچم عدالتخواهی برافراشته شود و پیروان اسلام ناب و اصیل بدنبال ظلم ستیزی باشند از برکت آرمانخواهی حضرتسیدالشهدا (ع) و یارانشان در روزعاشورا است.
خوشبختانه میتوان گفت که امروز در بین پیروان اهل بیت (علیهم السلام) و
کسانی که اسلام ناب و اصیل را در مقابل اسلام وهابی و سلفی دنبال میکنند،
واقعه عاشورا برایشان حرکتی آرمان ساز بوده است و این مفهوم روز به روز
احیاء میشود؛ حرکت مردمی در روز اربعین این ادعا را ثابت میکند
زیراآرمانهای اهلبیت (علیهم السلام) با فطرت انسانها گره خورده است و
درواقع حضرت سیدالشهدا (ع) با فداکاری خود برای آرمانخواهی چهارچوبی ترسیم
کردند تا در شرایطی که امت اسلامی در گمراهی بسر میبرد این مفهوم مجدد
زنده شود و این روند تا زمان جهانی شدن آن ادامه خواهد داشت.
شکوفا شدن روز به روز حرکت امامحسین (ع) موضوعی است که در این زمینه مهم
تلقی میشود زیرا امروزه علی رغم توطئههای دشمنان برای تحمیل سازش بر
انسانهای حق طلب این آرمانخواهی الهام بخش حرکتهای انقلابی در امت اسلامی
بوده و تبدیل به پدیدهای جدید در عرصه حیات انسانها شده است.